07 Ara FİNANSAL PİYASALARA BAKIŞ 72
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) aşı çalışmaları ile ilgili gelişmeler dolayısı ile tünelin ucunda ışığın göründüğü ancak pandeminin geçtiği algısının oluşmasından da endişe duyulduğu ifade edildi. Diğer yandan Birleşmiş Milletler (BM) ise 2021 yılının bir yıkım yılı olabileceğini, salgın nedeniyle kıtlığın çok sayıda ülkede baş gösterebileceği ve aşı konusunda zengin ülkelerin fakir ülkeleri ezmemesi gerektiği dile getirildi. Diğer yandan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Çin’den ilk aşamada alınan 20 milyon aşının 11 Aralık’ta aşılamaya başlanacağını, Ocak ayında 20 milyon ve Şubat ayında 10 milyon olmak üzere toplamda 50 milyon aşı alımı gerçekleştirileceğini açıkladı.
Yeni ABD Başkanı Biden’ın Merkez Bankası (FED) eski başkanı Janet Yellen’i Hazine Bakanlığı’na atayacağına dair haberler piyasalarda likidite bolluğunun devam edeceği beklentisini güçlendirirken, atandığı takdirde ilk kadın Hazine Bakanı olacak Yellen’in önceki görevinde faizleri arttıran kişi olduğu da piyasalar tarafından unutulmuş değil. Teşvik paketi konusunda henüz bir anlaşma sağlanamazken, sürecin daha da uzayacağı ve bu durumun dolar endeksinin yatay seyretmesine sebep olacağı değerlendiriliyor. 28 Kasım ile biten haftada ABD işsizlik maaşı başvuruları beklentilerin altında 712 bin kişi olarak gerçekleşti. Önceki haftaya göre düşüş 75 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise %6,7’ye geriledi.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde, salgınla ilgili vaka sayılarının azaldığına dair işaretler alındığını ancak pandemi ile ilgili alınmış olan tedbirlerin ekonomiyi hala olumsuz yönde etkilediğini ve bir süre daha sıkıntıların yaşanacağını ifade etti.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve müttefiklerinin oluşturduğu OPEC+ grubu, geçtiğimiz hafta perşembe günü yapmış olduğu toplantıda, gelecek yıl ocak ayı için günlük üretim miktarını 500 bin varil artırma kararı aldı.
Kovid-19 ile ilgili aşıdaki olumlu gelişmeler ve ülkelerin aşıyı uygulamaya başlayacağı haberleri altın fiyatlarını baskıladı. Altın 4 yılın en kötü performansını gerçekleştirerek kasım ayında %5,5 değer kaybederek 1.776 ons/Dolar seviyesinde kapatmıştı. Altın geçtiğimiz haftayı da ons bazında 1.837 Dolar seviyesinde tamamladı.
TÜİK tarafından Kasım ayı Tüketici Fiyat Endeksi açıklandı. TÜFE’de 2020 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre %2,30, bir önceki yılın aralık ayına göre %13,19, bir önceki yılın aynı ayına göre %14,03 ve on iki aylık ortalamalara göre %12,04 artış gerçekleşti.
Kaynak: tuik.gov.tr
Yine TÜİK tarafından üçüncü çeyrek büyüme verisi açıklandı. Gayri Safi Yurtiçi Hasıla 2020 yılı üçüncü çeyrek ilk tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %6,7 arttı.
Kaynak: tuik.gov.tr
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası da Kasım ayına ilişkin fiyat gelişmeleri hakkında bir rapor yayınladı. Rapor özetinde; “Tüketici fiyatları Kasım ayında %2,30 oranında artmış, yıllık enflasyon 2,14 puan yükselerek %14,03 olmuştur. Enflasyondaki yükselişin temel sürükleyicisi gıda ve temel mal grupları olmuştur. Hizmet ve enerji grupları yıllık enflasyonlarındaki artış ise daha sınırlı kalmıştır. Gıda enflasyonundaki yükselişte birikimli döviz kuru etkileri, temel girdi niteliğindeki tarımsal emtia fiyatlarının seyri ve mevsim geçişine bağlı arz yönlü unsurlar rol oynamıştır. Temel mal enflasyonundaki artışta, başta otomobil olmak üzere, dayanıklı tüketim malları öne çıkarken, bu gelişmede güçlü kredi ivmesinin gecikmeli etkilerine bağlı talep yönlü unsurlar ve Türk lirasındaki değer kaybının gecikmeli yansımaları gözlenmiştir.” ifadesi yer aldı.
Kaynak: tcmb.gov.tr
Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre ihracat Kasım’da geçen yılın aynı ayına göre %0,95 azalarak 16 milyar 88 milyon Dolar, ithalat %16,07 artarak 21 milyar 158 milyon Dolar ve dış ticaret açığı da 5,07 milyar Dolar oldu. Dış ticaret hacmi, %8,05 artarak 37 milyar 246 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %76 olmuştur.
Altın ticareti hariç tutulduğunda, 2020 yılı Kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre;
- İhracat, %0,7 azalarak 16 milyar 46 milyon dolar,
- İthalat, %11,4 artarak 18 milyar 586 milyon dolar,
- Dış ticaret hacmi, %5,4 artarak 34 milyar 632 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
- Altın hariç İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %86,3 olmuştur.
Kaynak: ticaret.gov.tr
Yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatlarında artış devam ederken, 23-27 Kasım haftasında yabancı yatırımcılar 234,1 milyon Dolarlık hisse senedi ve 147,2 milyon Dolarlık Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) alırken, 8,6 milyon Dolarlık Özel Şirket Tahvili sattı.
Yayın Komitesi
Prof.Dr.M.Başaran Öztürk (Komite Başkanı)
Prof.Dr.İlhan Küçükkaplan
Dr.Batuğhan Karaer
Doç.Dr.E.Savaş Başcı