21 Ara FİNANSAL PİYASALARA BAKIŞ 74
Koronavirüse bağlı vaka ve ölüm sayıları yüksek seyrederken piyasaların risk iştahındaki iyimserlik de devam ediyor. Avrupa’da son bir haftada koronavirüs nedeniyle ölenlerin sayısı 37 bin kişiyi bulurken, virüs nedeniyle toplam ölüm sayısı da 500 bini geçti. Dünya’da da koronavirüs vaka sayısı 10 aylık süre sonunda 75 milyonun üzerine çıkarken ölü sayısı 1,7 milyon sınırına dayandı. En çok vaka görülen ülkelerin başında ABD gelirken Türkiye sırlamada altıncı konuma geldi. Diğer yandan Türkiye’de alınan sokağa çıkma önlemleri etkisini göstererek vaka sayıları son günlerde azalma eğilimine girdi. Birçok ülkede aşıların, yetki izinleri alınıp dağıtımı ve uygulama süreci devam ederken, aşıların pandemiyi sonlandırıp sonlandırmayacağı ve ne tür yan etkileri olabileceği de merak konusu.
Almanya devlet televizyonunda aşılanamayan ve aşıdan sonra hasta olan kişilerde hücrelere giriş yollarını kapatarak virüsün ilerleyişini önleyen bir ilacın geliştirildiği açıklandı. İlacı bulan Fromycon, firması virüsün mutasyon geçirmesinde dahi ilacın etkili olduğunu açıklayarak acil onay başvurusunda bulundu. İlacın 2022 yılı başlarında piyasaya sürülmesi bekleniyor.
ABD’de mali destek paketi konusunda henüz anlaşma sağlanamazken, önemli oranda ilerleme kaydedilmesi, ABD Merkez Bankası FED’in beklentilere paralel faiz kararı ve destekleyici duruşa devam edileceği açıklamaları piyasalar tarafından olumlu karşılanıyor. Kasım ayında perakende satış verileri ABD’de beklentilerin altında kalırken Avrupa’da tahminlerin üzerinde geldi.
AB ve İngiltere arasında anlaşma müzakereleri devam ediyor. Müzakerelerde ilerleme sağlanmasına rağmen bazı pürüzler söz konusu. Anlaşmanın yıl başına kadar yapılması beklenirken, anlaşmaya varılamaması halinde ikili ticari ilişkiler Dünya Ticaret Örgütü kuralları çerçevesinde yürütülecek.
ABD Senatosu tarafından, onaylanan ABD Düşmanlarına Yaptırım Yoluyla Mücadele Yasası CAATSA (The Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act) kapsamında Türkiye’ye uygulanacak yaptırım kararı da ABD Hazine Bakanlığı tarafından açıklandı. Yaptırım çerçevesinde Savunma Sanayi Başkanlığı (SSB) ABD’den ihracat lisansı ve ABD’nin uluslararası finans kuruluşlarından kredi alamayacak. Aynı zamanda Savunma Sanayi Başkanı İsmail Demir ve SSB üst düzey bazı yöneticilere de ABD’deki mal varlıklarının dondurulması ve vize kısıtlamasının getirilmesi kararı alındı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Naci Ağbal “2021 Yılında Para ve Kur Politikası” hakkında video konferans düzenleyerek uygulanacak para, kur ve likidite politikalarının çerçevesini açıkladı. Başkan Ağbal konferansta yaptığı sunumda; para politikasında sıkı ve kararlı bir duruş sergileneceğini, fiyat istikrarı önceliğinin ve enflasyonda orta vadeli %5 enflasyon hedefinin korunacağını, temel politika aracı bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı olacağını, faiz koridoru ile geç likidite penceresinin fonksiyonları dışında para politikası aracı olarak kullanılmayacağını ve dalgalı döviz kuru rejiminin devam edeceğini ifade etti. Sunum sonrası kur cephesinde Türk Lirası’nın değer kazanması ve faizlerde geri çekilmeler yaşanması, konferansın piyasalar tarafından olumlu karşılandığı izlenimini yarattı. Toplantının sunumuna tcmb.gov.tr linkinden erişebilirsiniz.
TCMB Başkanı Naci Ağbal’ın geçtiğimiz Çarşamba günü yapmış olduğu toplantının da etkisi ile Türk Lirası yabancı paralar karşısında son 2 yılın en hızlı yükselişini kaydederken, haftayı Dolar karşısında 7,63 ve Euro karşısında ise 9,35 seviyesinden tamamlarken, kredi temerrüt takası risk primi (Credit Default Swap CDS) 2020 Mart ayından bu yana ilk defa 350 baz puan seviyesinin altını gördü. Borsa İstanbul’da üst üste 7 haftadır yükselişine devam ederken, 1.410 puanla rekor seviyeyi görerek haftayı 1.408 puandan tamamladı. 11 Aralık ile biten haftada yurt içi yerleşiklerin döviz tevdiat hesapları 320 milyon Dolar artarak 231,5 milyar Dolara yükselerek yeni bir rekor kırdı.
TCMB tarafından Aralık 2020 Beklenti Anketi İstatistikleri yayınlandı. Ankete göre;
-Cari yıl sonu tüketici enflasyonu (TÜFE) beklentisi bir önceki anket döneminde % 12,47 iken, bu anket döneminde % 14,18 olmuştur.12 ay sonrası TÜFE beklentisi bir önceki anket döneminde % 10,77 iken, bu anket döneminde % 10,84 olmuştur.
-BİST Repo ve Ters-Repo Pazarı’nda oluşan cari ay sonu gecelik faiz oranı beklentisi bir önceki anket döneminde %14,84 iken, bu anket döneminde % 16,09 olarak gerçekleşmiştir.
-Cari yıl sonu döviz kuru (ABD Doları/TL) beklentisi bir önceki anket döneminde 7,89 TL iken, bu anket döneminde 7,77 TL olmuştur. 12 ay sonrası döviz kuru beklentisi ise bir önceki anket döneminde 8,41 TL iken, bu anket döneminde 8,37 TL olarak gerçekleşmiştir.
-GSYH 2020 yılı büyüme beklentisi bir önceki anket döneminde % -0,6 iken bu anket döneminde % 0,5 olarak gerçekleşmiştir. GSYH 2021 yılı büyüme beklentisi ise bir önceki anket döneminde % 4,0 iken, bu anket döneminde % 3,8 olarak gerçekleşmiştir.
Kaynak: tcmb.gov.tr
2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun teklifi ile 2019 yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanun teklifleri görüşmeleri tamamlanarak TBMM’de kabul edildi.
Kaynak: sbb.gov.tr
TÜİK tarafından Ekim 2020 Sanayi Üretim Endeksi açıklandı. Buna göre sanayi üretimi yıllık %10,2 artarken, aylık olarak da %0,8 gerilemesi beklenen üretimi %1,1 arttı.
Kaynak: tuik.gov.tr
TÜİK tarafından Kasım ayı konut satışları açıklandı. Konut satışları dört aydır gerilemeye devam ediyor. Türkiye genelinde konut satışları 2020 Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %18,7 azalarak 112 bin 483 oldu.
Kaynak: tuik.gov.tr
Haftanın son gününde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından bir basın açıklaması yapılarak fiyat istikrarının sağlanması ve cari açığın azaltılması amacıyla;
- Basılı ve külçe halinde olmayan kuyumla ilgili harcamalarda sekiz aydan altı aya,
- Fiyatı üç bin beş yüz Türk lirasına kadar olan televizyon alımları hariç elektronik eşya alımlarında altı aydan dört aya,
- Mobilya ve elektrikli eşya alımlarında on sekiz aydan on iki aya,
- Nihai fatura değeri üç yüz bin Türk lirasının üzerinde olan taşıt alımı amacı ile kullandırılan kredilerde kırk sekiz aydan otuz altı aya,
- Nihai fatura değeri yedi yüz elli bin Türk lirasının üzerinde olan taşıt alımı amacı ile kullandırılan kredilerde kırk sekiz aydan yirmi dört aya,
- Taşıt teminatlı kredilerde kırk sekiz aydan otuz altı aya indirilmesine karar verilmiştir.
Kaynak: bddk.org.tr
Yayın Komitesi
Prof.Dr.M.Başaran Öztürk (Komite Başkanı)
Prof.Dr.İlhan Küçükkaplan
Dr.Batuğhan Karaer
Doç.Dr.E.Savaş Başcı