FİNANSAL PİYASALARA BAKIŞ 193

BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) Sözcüsü Jens Laerke, basın toplantısında yaptığı konuşmada, Türkiye’de 6 Şubat’ta meydana gelen depremlerden 9 milyon kişinin doğrudan etkilendiğini ve 3 milyon kişinin yerinden olduğunu belirtti. Laerke, BM kuruluşları ve insani yardım ortaklarının bugüne kadar 4,1 milyon kişiye gıda ve ısıtıcı gibi temel ev eşyalarının yanı sıra kıyafet ulaştırdığını ifade ederek “Neredeyse 3 milyon kişiye acil gıda yardımı ile ulaşıldı. 700 binden fazla kişiye ise çadır, onarım aletleri ve brandalar dahil yaşam alanlarının iyileştirilmesi için destek verildi. Ayrıca 1,6 milyon kişiye su, sanitasyon ve hijyen yardımı yapıldı ve 1 milyon litreye yakın içme suyu ulaştırıldı” dedi.
Kaynak: trthaber.com

Avrupa Birliği (AB) Çin’le daha önce mutabakata vardığı ve imzaladığı yatırım anlaşmasını durdurma kararı aldı. Konu ile ilgili yapılan açıklamada Çin ve diğer ülkelerden sağlanan alımlara olan bağımlılığın azaltılmasının amaçlandığı ve bu kapsamda bir sanayi stratejisinin hazırlandığı belirtildi. Avrupa komisyonu, strateji çerçevesinde özellikle pandemi döneminde sorun yaşanan hammadde, batarya, ilaç, hidrojen, yarı iletken ve teknoloji ürünlerinin temininde sorun yaşanmaması için gerekli önlemlerin alınmasına karar verdi.

ABD 2022 yılı son çeyrek büyümesi revize edilerek %2,6 olarak açıklandı. Şubat ayında işgücü piyasasının güçlü seyretmesinin yanında, konut satışlarındaki düşüşün yavaşladığı ve kişisel tüketim harcamalarındaki artışın da beklentilere paralel %5 olarak gerçekleştiği görüldü. Bankacılık sorunları sonrası sakinleşen piyasalarda tahvil getirileri artarken hisse senedi piyasalarında da artışlar meydana geldi. Uzmanlar ABD Merkez Bankası’nın (FED) Temmuz ayından sonra faiz indirimlerine gidebileceğini beklerken  FED Başkanı Powell bu yıl faiz indirimi düşünmediklerini açıkladı.

AB liderleri ve Avrupa Merkez Bankası (ECB), bankacılık sektörü üzerinde mutabık kalarak, Avrupa Bankalarının 2008 Lehman Brothers’ın çöküşünden sonra çıkarılan dersler sayesinde iyi sermayelendirilmiş ve likit olduğunu belirtilerek piyasadaki olumsuzlukları gidermeye çalıştılar. Liderler, ekonomi ile ilgili düzenlenen toplantının sonunda yaptıkları açıklamada, “Bankacılık sektörümüz, güçlü sermaye ve likidite pozisyonlarıyla dirençlidir.” açıklamasında bulundular. ECB Başkanı Christine Lagarde de Avrupa bölgesi bankacılık sektörünün güçlü olduğunu, çünkü küresel mali krizden sonra uluslararası düzeyde kabul edilen düzenleyici reformların tümünün hayata geçirildiğini belirtti. Lagarde enflasyonla mücadele için faiz oranlarının arttırılmasının bankacılık sektöründe bir risk yaratmadığını ve enflasyonu %2’ye getirmede kararlı olduklarını ayrıca vurguladı.

Ticaret Bakanlığı Şubat ayı Dış Ticaret verilerini yayınladı. 2023 yılı Şubat ayında geçen yılın aynı ayına göre; ihracat %6,4 oranında azalışla 18 milyar 638 milyon Dolar, ithalat %10,6 oranında artışla 30 milyar 833 milyon Dolar oldu. 2023 yılı Ocak-Şubat döneminde ise, ihracat %1,5 oranında artışla 38 milyar 8 milyon Dolar, ithalat %15,6 oranında artışla 64 milyar 439 milyon Dolar olarak gerçekleşti.  İhracat, %6,4 oranında azalarak 18 milyar 638 milyon Dolar, İthalat, %10,6 oranında artarak 30 milyar 833 milyon Dolar, dış ticaret hacmi, %3,5 oranında artarak 49 milyar 471 milyon Dolar olarak gerçekleşti. Bir önceki yıl aynı ay ihracatın ithalatı karşılama oranı %71,4’ten 2023 yılının aynı ayında %60’a geriledi. Dış ticaret açığı da genişlemeye devam ederek Şubat 2023 itibariyle 12 milyar Dolar olarak gerçekleşti.

Kur korumalı mevduatlarda faiz tavanı kaldırıldı. Konu ile ilgili karar Resmi Gazete’de “23/2/2022 tarihli ve 5206 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Mevduat ve Katılma Hesaplarının Kur Artışlarına Karşı Desteklenmesine İlişkin Kararın 5 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı maddenin üçüncü ve dördüncü fıkraları yürürlükten kaldırılmıştır.

(1) Bu Karar kapsamında destekten faydalanacak KKH’lere ilişkin faiz oranı ikinci fıkradaki asgari orandan az olmamak üzere bankalar ve yararlanıcılar arasında serbestçe belirlenir. Katılım bankalarında açılacak KKH’lerin katılım bankacılığı esasları çerçevesinde belirlenecek kâr payı oranlarına uygun şekilde açılması gerekir.

(2) Mevduat bankalarının KKH’lere uygulayacağı asgari faiz oranı, TCMB tarafından belirlenen bir hafta vadeli repo ihale faiz oranıdır.” şeklinde yer aldı.

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Hisse senetlerinin halka arzında uygulanacak satış ve dağıtım esaslarına ilişkin kararını duyurdu. Son dönemde payların ilk halka arzında meydana gelen fazla talebin karşılanması noktasında yatırımcıların hak ve menfaatlerinin korunması ve yatırımcılar arasında eşit uygulamaların sağlanması amacıyla, halka açık olmayan ortaklıkların paylarının ilk halka arzında II-5.2 sayılı Sermaye Piyasası Araçlarının Satışı Tebliği’nin (Tebliğ̆) ilgili hükümlerinin yeni bir karar alınıncaya kadar aşağıdaki şekilde uygulanmasına karar verilmiştir. Halka arz edilen payların piyasa değeri 750.000.000 TL ve altı olan halka arzlarda borsada satış̧ yönteminin uygulanmasına, halka arz edilen payların piyasa değeri 750.000.000 TL üzeri olan halka arzlarda borsa dışında talep toplama yoluyla satış̧ yönteminin kullanılması durumunda, eşit dağıtıma karar verilmiştir.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Mart 2023 ayı İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranını açıkladı. 2023 yılı Mart ayında, imalat sanayinde faaliyet gösteren 1727 iş yeri tarafından İktisadi Yönelim Anketi’ne verilen yanıtlar toplulaştırılarak değerlendirilmiştir. İmalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış Kapasite Kullanım Oranı (KKO-MA), bir önceki aya göre 1,5 puan azalarak % 74,2 seviyesinde gerçekleşmiştir. Mevsimsel etkilerden arındırılmamış Kapasite Kullanım Oranı (KKO), bir önceki aya göre 1,7 puan azalarak % 73,5 seviyesinde gerçekleşmiştir.

Yine TCMB Mart 2023 İktisadi Yönelim İstatistikleri ve Reel Kesim Güven Endeksi’ni (RKGE) yayınladı. 2023 yılı Mart ayında İktisadi Yönelim Anketi sonuçları, imalat sanayinde faaliyet gösteren 1727 iş yerinin yanıtlarının ağırlıklandırılıp toplulaştırılmasıyla elde edilerek değerlendirilmiştir. 2023 yılı Mart ayında mevsimsellikten arındırılmış Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE-MA), bir önceki aya göre 1,7 puan artarak 104,1 seviyesinde gerçekleşmiştir. Endeksi oluşturan anket sorularına ait yayılma endeksleri incelendiğinde, genel gidişat, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı, gelecek üç aydaki üretim hacmi, mevcut toplam sipariş miktarı, sabit sermaye yatırım harcaması ve mevcut mamul mal stokuna ilişkin değerlendirmeler endeksi artış yönünde etkilerken, gelecek üç aydaki toplam istihdam ve son üç aydaki toplam sipariş miktarına ilişkin değerlendirmeler endeksi azalış yönünde etkilemiştir. Mevsimsellikten arındırılmamış Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) bir önceki aya göre 2,8 puan artarak 105,2 seviyesinde gerçekleşmiştir.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mart 2023 Ekonomi Güven Endeksi’ni yayınladı. Ekonomik güven endeksi Şubat ayında 99,1 iken, Mart ayında %0,2 oranında azalarak 98,8 değerini aldı. Bir önceki aya göre Mart ayında tüketici güven endeksi %2,9 oranında azalarak 80,1 değerini, perakende ticaret sektörü güven endeksi %4,4 oranında azalarak 117,7 değerini, inşaat sektörü güven endeksi %1,5 oranında azalarak 88,5 değerini aldı. Reel kesim (imalat sanayi) güven endeksi %1,7 oranında artarak 104,1 değerini, hizmet sektörü güven endeksi %1,1 oranında artarak 116,8 değerini aldı.

Yayın Komitesi
Prof.Dr.M.Başaran Öztürk (Komite Başkanı)
Prof.Dr.İlhan Küçükkaplan
Dr.Batuğhan Karaer
Doç.Dr.E.Savaş Başcı
Dr.Öğr.Üyesi Gizem Vergili

Bülteni pdf olarak indir