14 Ara FİNANSAL PİYASALARA BAKIŞ 73
Dünyada korona virüs kaynaklı vaka sayısı 70 milyonu geçerken, Türkiye’de de vaka sayısı 1,8 milyon kişiye yaklaştı. ABD ve Rusya’da vaka sayıları artmaya devam ederken, Avrupa’da Almanya hariç günlük vaka sayılarında belirgin bir gerileme gözlemlenmekte. Virüsle mücadele yoğun bir şekilde devam ederken aşı ile ilgili gelişmeler finans ve ekonomi çevrelerince de yakından takip ediliyor.
ABD Gıda ve İlaç Dairesi FDA (Food and Drug Administration) Pfizer ve BioNTech’in ürettiği aşıya onay verirken, İngiltere aşının ilk uygulamalarına geçtiğimiz hafta başladı. Tüm dünyada ülkeler aşıların temini, alım anlaşmaları ve uygulaması yönünde çalışmalar yaparken, aşıların etkileri, sonuçların nasıl olacağı ve krizden çıkışın ne zaman olacağı konuları tartışılıyor.
ABD senatosunda içinde 2021 yılı 740 milyar dolarlık savunma bütçesi, Türkiye’ye yaptırım kararı, 12 bin ABD askerinin Almanya’dan geri çekilmesi, Ukrayna’ya daha fazla silah satışını ve Rusya-ABD askeri iş birliğinin yasaklanması vb. kararlar bulunan Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa NDAA (National Defense Authorization Act) tasarısı onaylandı. ABD Senatosu tarafından bir ay içinde, ABD Düşmanlarına Yaptırım Yoluyla Mücadele Yasası CAATSA( The Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act) kapsamında Türkiye’ye, Rus S-400 füze savunma sisteminin alınmasına dönük yaptırımların hayata geçirilmesi istendi.
ABD’de 853 bin kişi ile kötü gelen işsizlik maaşı başvuruları ve beklentilerin üzerine çıkan enflasyon verileri piyasaları olumsuz yönde etkiledi. Ekim ayında TÜFE değişmezken Kasım ayında %0,2 artarak yıllık bazda %1,2’ye çıktı.
Yunanistan tarafından teklif edilen Türkiye’ye yaptırım uygulamasına ilişkin kararlar konusunda Avrupa Birliği (AB) liderler zirvesinde önemli bir karar çıkmadı. Zirvenin yapılacağı gelecek mart ayına kadar Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki faaliyetleri izlenerek yaptırım kararının değerlendirilmesine karar verildi. Diğer yandan zirvede, 7 yıllık AB 1,8 trilyon Euro’luk bütçe konusunda anlaşmaya varıldı.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) beklentilere paralel politika faizinde bir değişikliğe gitmezken varlık alım programını 500 milyar Euro daha arttırarak toplamda 1,85 trilyon Euro’ya çıkardı. ECB alım programını krizin sona ermesine kadar sürdüreceğini de dile getirdi. Ayrıca ECB büyüme tahminlerinde de güncellemeye giderek Avrupa’da 2021 için %3,9 ve 2022 için %4,2 oranlarında büyümenin beklendiği açıklandı.
TBMM Genel Kurulu’nda 2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi, görüşmeleri kesintisiz devam ediyor. 2021 bütçesinin giderleri 1,34 triyon Türk Lirası, gelirler 1,1 trilyon Türk Lirası, vergi gelirleri 922,7 milyar Türk Lirası ve bütçe açığı 245 milyar Türk Lirası olarak öngörüldü. Takvime göre görüşmelerin 18 Aralık’ta tamamlanması bekleniyor.
Kaynak: sbb.gov.tr
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından Ekim ayı Ödemeler Dengesi İstatistikleri açıklandı. Bir önceki yılın Ekim ayında 2,74 milyar Dolar fazla veren cari işlemler hesabında bu ayda 273 milyon Dolar açık gerçekleşmiştir. Bunun sonucunda on iki aylık cari işlemler açığı 33,8 milyar Dolar olmuştur.
Kaynak: tcmb.gov.tr
4 Aralık haftasında yabancılar nette 104,9 milyon Dolarlık Türk menkul kıymetleri alırken, Döviz tevdiat hesapları yeniden rekor kırarak 231 milyar Dolar seviyesine ulaştı. Haftalık artış 3,2 milyar Dolar olarak gerçekleşti. Yine Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre Ekim sonu itibariyle 1 milyonun üzerinde mevduatı olan kişilerin geçen yıl sonunda hesaplarında 1,4 trilyon Türk Lira bulunurken, bu tutar yılın ilk 10 ayında 670 milyar Türk Lirası aratarak 2,06 Trilyon Türk Lirasına ulaştı.
Stoklardaki artışa rağmen Brent petrol, 9 ay sonra ilk kez 50 Doların üzerini gördü. Fiyatlardaki artışın temel nedeni olarak aşıdaki olumlu gelişmelerin gelecek dönemde talebi arttıracağı yönünde beklenti yaratmasından kaynaklandığı düşünülüyor.
Yayın Komitesi
Prof.Dr.M.Başaran Öztürk (Komite Başkanı)
Prof.Dr.İlhan Küçükkaplan
Dr.Batuğhan Karaer
Doç.Dr.E.Savaş Başcı