06 Haz FİNANSAL PİYASALARA BAKIŞ 150
Dünya ekonomisini de etkileyen ve geçtiğimiz Cuma günü 100. güne giren Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırıları halen devam ediyor. Moskova’nın askeri odağını doğuya ve güneye, özellikle de Sievierodonetsk için yoğun bir savaşa çevirmesinin ardından pazar günü sabahtan itibaren Kiev’e de füze saldırılarına yeniden başlandı. Rusya Devlet Başkanı Putin, Batı’nın Ukrayna’ya uzun menzilli füze vermesi halinde daha önce vurulmamış bölge ve tesislerinde vurulabileceğini ve daha sert adımlar atılacağını söyledi.
Geçtiğimiz hafta Pazartesi günü, Avrupa Birliği liderleri Moskova’ya yaptırımları arttırmak amacı ile bu yılın sonuna kadar Rusya’dan petrol ithalatının %90’ını kesme konusunda prensipte anlaştılar. Diğer yandan Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov cumartesi günü yaptığı açıklamada, Batı yaptırımlarının ülkenin petrol ihracatı üzerinde hiçbir etkisi olmadığını ve bu yıl enerji sevkiyatlarından elde edilecek karın artacağını öngördüklerini belirtti.
ABD Merkez Bankası’nın (FED) ekonomiye ilişkin hazırlamış olduğu kitapta (BEJ kitap) büyüme hızının yavaşladığı, yüksek enflasyon ve faiz oranları, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ve Kovid-19 kaynaklı etkilerin devam ediyor olmasının endişeleri arttırdığı belirtilirken, eyaletlerin birçoğunda ekonominin yavaşlayacağı belirtildi. Yine ABD’de Tüketici Güven Endeksi, mayısta bir önceki aya göre 2,2 puan azalışla 106,4 seviyesine geriledi. Bu gelişmelerin ardından yükselişte olan piyasalar yataya döndü. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen Salı günü yaptığı açıklamada, geçmişte enflasyonun izleyeceği yol konusunda yanıldığını söyledi, ve fiyat artışlarını kontrol altına almanın Başkan Joe Biden’ın önceliği olduğunu belirtti.
Almanya’da Mayıs ayı enflasyonu %7,9 ve Euro Bölgesinde öncü veriye göre %8,1 olarak gerçekleşti. Avrupa Merkez Bankası (ECB) Baş Ekonomisti Philip Lane, normalleşme adımlarının kademeli olmasını ve yılın üçüncü çeyreğinin sonuna kadar negatif faizi kaldırmayı planladıklarını açıkladı.
Şangay ve sonrasında Pekin’de mağazaların yeniden açılması ve insanların ofislere, parklara ve pazarlara geri dönmesiyle, COVID-19 karantinası altında iki aylık karantinanın ardından çarşamba günü normal hayata döndü.
Petrol, OPEC’in üretim hedeflerini planlanandan biraz daha fazla artırma kararının küresel arza fazla bir şey katmayacağı değerlendirmeleri ve Çin’in kısıtlamaları hafifletmesi ile birlikte haftanın son günü yükselişe geçti. Brent ham petrolü %1.8 yükselerek varil başına 119.72 Dolara, ABD West Texas Intermediate (WTI) ham petrolü %1.7 artışla 118.87 Dolara kadar yükseldi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mayıs ayı Tüketici Fiyat Endeksi’ni açıkladı. TÜFE’de (2003=100) 2022 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %2,98, bir önceki yılın Aralık ayına göre %35,64, bir önceki yılın aynı ayına göre %73,50 ve on iki aylık ortalamalara göre %39,33 artış gerçekleşti. Yıllık en düşük artış %19,81 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla %27,48 ile eğitim, %29,80 ile giyim ve ayakkabı ve %37,74 ile sağlık oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %107,62 ile ulaştırma, %91,63 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %82,08 ile ev eşyası oldu.
Kaynak: tuik.gov.tr
TUİK I. Çeyrek, Dönemsel Gayrisafi Yurt İçi Hasıla verilerini açıkladı. GSYH 2022 yılı birinci çeyrek ilk tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %7,3 arttı. GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2022 yılı birinci çeyreğinde bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; finans ve sigorta faaliyetleri %24,2, bilgi ve iletişim faaliyetleri %16,8, hizmetler %14,9, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri %8,9, sanayi %7,4, diğer hizmet faaliyetleri %6,8, gayrimenkul faaliyetleri %5,4, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri %5,2 ve tarım %0,9 arttı. İnşaat sektörü ise %7,2 azaldı.
Kaynak: tuik.gov.tr
TUİK Nisan ayı Dış Ticaret İstatistiklerini yayınladı. Yıllık en düşük artış %19,81 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla %27,48 ile eğitim, %29,80 ile giyim ve ayakkabı ve %37,74 ile sağlık oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %107,62 ile ulaştırma, %91,63 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %82,08 ile ev eşyası oldu. Genel ticaret sistemine göre ihracat 2022 yılı Ocak-Nisan döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %21,6 artarak 83 milyar 531 milyon dolar, ithalat %40,2 artarak 116 milyar 85 milyon dolar olarak gerçekleşti. Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat, 2022 Nisan ayında %22,9 artarak 17 milyar 794 milyon dolardan, 21 milyar 869 milyon dolara yükseldi. Nisan ayında enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat %16,4 artarak 18 milyar 227 milyon dolardan, 21 milyar 223 milyon dolara yükseldi. Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret fazlası Nisan ayında 647 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret hacmi %19,6 artarak 43 milyar 92 milyon dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu ayda enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı %103,0 oldu.
Kaynak: tuik.gov.tr
Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, haftayı 2.601,25 puandan tamamlayarak tüm zamanların en yüksek haftalık kapanışını yaptı. BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 0,31 puan azalırken, toplam işlem hacmi 38,6 milyar lira seviyesinde gerçekleşti. Bankacılık endeksi %0,20, holding endeksi %0,63 değer kaybetti. Sektör endeksleri arasında en fazla kazandıran %2,91 ile tekstil deri, en çok gerileyen ise %2,92 ile ulaştırma oldu. BIST 100 endeksi, günü %0,01 değer kaybıyla 2.601,25 puandan tamamlamasına karşın tüm zamanların en yüksek haftalık kapanışını yaptı.
Kaynak: trthaber.com
Yayın Komitesi
Prof.Dr.M.Başaran Öztürk (Komite Başkanı)
Prof.Dr.İlhan Küçükkaplan
Dr.Batuğhan Karaer
Doç.Dr.E.Savaş Başcı
Dr.Öğr.Üyesi Gizem Vergili