10 Tem FİNANSAL PİYASALARA BAKIŞ 206
Gözler Zamlardaydı…
Memur zammı yetişmedi! 15 Temmuz’da hesaplara geçecekti: Zamlı maaşlar için ek bordro ile ödeme yapılacak. Memur ve emekli maaşı zammı Temmuz 2023 dönemi için netleşti. Emekli Sandığı, SSK ve Bağ-Kur emekli zammı yüzde 25 olarak duyuruldu. En düşük memur maaşı 22 bin TL’nin üzerine yükseldi. Ancak bakanlık genelgesi henüz yayımlanmazken, 15 Temmuz’dan itibaren maaş ödemesi başlayacak memurlar için ödeme sistemi dün itibariyle kapandı. Yasal düzenleme bu tarihe yetişmediği için fark ek bordro ek bordro olarak yansıyacak.
Vergi ve harçlara yeni zam… Gelir yaratıcı önlemler kapsamında ikinci bir dizi düzenleme ile vergi ve harçlar artırıldı. Başta KDV’ye getirilen iki puanlık artış olmak üzere çeşitli vergilerde düzenlemeye gidilirken, harçlar yüzde 50 yükseltildi. Depremlerin yol açtığı ekonomik kayıpların telafisi için Kurumlar Vergisi’nin yüzde 25’e çıkartılması sonrasında hükümet vergi artırmak için ikinci önlem paketini açıkladı. Resmi Gazete’de yayımlanan karar ile Katma Değer Vergisi oranları yeniden belirlendi. Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlanan kararlara göre; KDV, yüzde 18 olan ürünlerde yüzde 20’ye, yüzde 8 olan ürünlerde ise yüzde 10’a çıkarıldı. Yurtdışından getirilen telefon harçları 20 bin liraya çıkarken, pasaport harçları yüzde 50 zamlandı. Karar, bugün yürürlüğe girdi.
Zor zamanlar zor adamları ve zor kararları gündeme getirir. Türkiye’de bir an önce “Vergi Adaletinin” tesis edilmesi gerekiyor. Dolaylı vergilerle işi çözmek basit ve kolay olan yoldur. Doğrudan vergilerde reform önerileri dört gözle bekleniyor. Çözüm oranı artırmakta değil öncelikle etkin tahakkuk ve tahsilattadır. Diğer taraftan ivedilikle şirket ortaklarının ve şirketlerin varlıkları etkin şekilde birbirinden ayrılabilmeli ve vergi kanunları sadeleştirilmelidir.
Borsa günün ilk yarısında rekor seviyeyi gördü…
Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günün ilk yarısında 6.290,34 puanla tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. BIST 100 endeksi, 6.290,34 puanla tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü ve saat 13.00 itibarıyla önceki kapanışa göre 71,97 puan ve yüzde 1,16 değer kazancıyla 6.259,05 puan oldu. Toplam işlem hacmi 51,9 milyar lira düzeyinde gerçekleşti. Bankacılık endeksi yüzde 0,91, holding endeksi yüzde 1,36 değer kazandı. Sektör endeksleri arasında en çok kazandıran yüzde 5,34 ile menkul kıymet, yatırım ortaklığı, tek gerileyen ise yüzde 0,55 ile ulaştırma oldu. Analistler, küresel pay piyasalarında, enflasyon ve resesyon endişeleriyle karışık bir seyir izlendiğini ifade ederek, bu hafta açıklanacak ABD enflasyon verilerinin yatırımcıların odağına yerleştiğini söyledi. ABD’de bu hafta başlayacak olan bilanço sezonunun hisse ve sektör bazlı oynaklığı artırabileceğini belirten analistler, özellikle cuma günü açıklanacak banka bilançolarının yakından takip edileceğini bildirdi. Analistler, öğleden sonra ABD’de mayıs ayı toptan eşya stokları verilerinin takip edileceğini aktararak, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 6.300 ve 6.400 seviyelerinin direnç, 6.100 ve 6.000 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.
Kaynak: aa.com.tr
Küresel piyasalar haftaya temkinli başladı…
Küresel piyasalar, enflasyon ve resesyon endişesiyle yeni haftaya karışık bir seyirle başlarken, bu hafta gözler ABD’de açıklanacak haziran ayı enflasyon verilerine çevrildi. Dünya genelinde ekonomik aktiviteye ilişkin kaygılar günden güne güçlenirken, ABD’de geçen hafta açıklanan verilerden alınan karışık sinyaller fiyatlamaları zorlaştırmaya devam ediyor. Cuma günü açıklanan verilere göre, ABD’de tarım dışı istihdam, haziranda 209 bin artışla beklentilerin altında kalırken, ülke ekonomisinin resesyona girebileceği endişesi risk iştahını olumsuz etkiledi. Ülkede Tedarik Yönetim Enstitüsü (ISM) imalat endeksi, haziranda 46 ile piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti ve imalat sanayisinde daralmanın sürdüğünü gösterdi. ABD Merkez Bankası (Fed) yetkilileri, sözle yönlendirmelerine devam ederken, New York Fed Başkanı John Williams, Banka’nın haziranda faiz oranını sabit tutma yönündeki kararını desteklediğini ifade ederek, Fed’in arz ve talebi dengeleme konusunda hala yapması gereken işler olduğunu söyledi. Söz konusu gelişmelerle para piyasalarında Fed’in 26 Temmuz’daki toplantıda yüzde 92 ihtimalle 25 baz puan faiz artıracağı yönündeki fiyatlama güçlü kalmaya devam ediyor. Geçen hafta tahvil piyasalarında satış ağırlıklı bir seyir öne çıkarken, ABD’de 10 yıllık tahvil faizi 4,0940 ile Kasım 2022’den bu yana en yüksek seviyeyi test etti. Analistler, bu hafta ülkede açıklanacak haziran ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verilerinin yatırımcıların odağına yerleştiğini belirterek, enflasyon verilerinden alınacak sinyallerin piyasaların yönü üzerinde etkili olabileceğini söyledi. ABD’de çarşamba günü açıklanacak TÜFE’nin yıllık bazda yüzde 3,1 artması bekleniyor. Öte yandan, bu hafta ABD’de başlayacak bilanço sezonunun hisse ve sektör bazlı oynaklığı artırabileceğini ifade eden analistler, özellikle cuma günü açıklanacak banka bilançolarının yakından takip edileceğini bildirdi. Altının ons fiyatı yeni haftaya yüzde 0,1 azalışla 1.923 dolardan başlarken, Brent petrolün varil fiyatı şu dakikalarda önceki kapanışın yüzde 0,3 altında 77,9 dolardan işlem görüyor. Cuma günü New York borsasında S&P 500 yüzde 0,29, Dow Jones endeksi yüzde 0,55 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,13 değer kaybetti. ABD’de endeks vadeli kontratlar, yeni haftaya satış ağırlıklı bir seyirle başladı. Avrupa’da cuma günü karışık bir seyir öne çıkarken, enflasyon ve resesyon endişesi varlık fiyatlarını baskılamaya devam ediyor. Fransa’da devam eden olaylar da risk iştahını baskılamayı sürdürüyor. Avrupa Merkez Bankası (ECB) yetkililerinin enflasyonla mücadele kapsamında faiz artışlarına devam edeceklerini belirtmeleri risk iştahını törpülüyor. ECB Başkanı Christine Lagarde, geçen hafta yaptığı açıklamalarda, Banka’nın enflasyonu düşürmek için hala çok yolu olduğunu ancak enflasyonda önemli bir geri çekilme sağladıklarını belirtirken, ECB Üyesi Joachim Nagel de faiz artışlarında hala gidilecek çok yol olduğunu söyledi. Para piyasalarındaki fiyatlamalarda ECB’nin bu ayki toplantıda 25 baz puan faiz artırmasına kesin gözüyle bakılırken, Banka’nın sene sonuna kadar toplamda 50 baz puan faiz artırımı yapması bekleniyor. Cuma günü İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,32 gerilerken, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,48, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,42 ve İtalya’da MIB 30 endeksi 0,99 yükseldi. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar, yeni haftaya ise karışık bir seyirle başladı. Asya’da pay piyasaları haftaya alış ağırlıklı bir seyirle başlarken, ABD Hazine Bakanı Janet Yellen’ın “Çin ziyareti sırasında yaptığı görüşmelerin verimli geçtiğini” belirtmesi risk iştahını artırdı. İki ülke arasındaki ilişkilerde “biraz ilerleme” kaydedildiğini düşündüğünü ifade eden Yellen, ABD Başkanı Joe Biden ile kendisinin ABD ile Çin arasındaki ilişkiyi büyük güç çatışması çerçevesinde görmediğini söyledi. Yellen, “Dünyanın her iki ülkenin de gelişmesi için yeterince büyük olduğuna inanıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu. Ülkede bugün açıklanan verilere göre, haziranda enflasyon aylık bazda yüzde 0,2 azalırken, yıllık bazda değişim göstermedi. Haziranda Üretici Fiyat Endeksi ise (ÜFE) yıllık yüzde 5,4 azalışla beklentilerden fazla geriledi. Japonya’da cari işlemler fazlası mayısta 1,9 trilyon yen ile tahminlerin altında kaldı. Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,2 gerilerken, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,3, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,8 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,2 değer kazandı. Yurt içinde cuma günü alıcılı seyrini üst üste üçüncü işlem gününe taşıyan Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,75 artışla 6.187,09 puandan tamamlayarak tüm zamanların en yüksek günlük ve haftalık kapanışını gerçekleştirirken, gördüğü en yüksek seviye rekorunu da 6.223,26 puana taşıdı.Dolar/TL, cuma günü yüzde 0,1 azalışla 26,0625’ten kapanmasının ardından bugün bankalararası piyasanın açılışında 26,0640 seviyesinden işlem görüyor.
Kaynak: aa.com.tr
Yayın Komitesi
Prof.Dr.M.Başaran Öztürk (Komite Başkanı)
Prof.Dr.İlhan Küçükkaplan
Dr.Batuğhan Karaer
Doç.Dr.E.Savaş Başcı
Dr.Öğr.Üyesi Gizem Vergili