05 Eki FİNANSAL PİYASALARA BAKIŞ 63
ABD seçimleri öncesi Başkan Donald Trump ve eşinin Kovid-19 testinin pozitif çıkmasına ilişkin haberlerin ardından altın ve tahvil alımlarında artışlar meydan gelirken borsalarda satışlar hakim oldu. Testin pozitif çıkması sonucu yatırımcıların riskten kaçış yönünde adımlar attığı gözlemlendi. Tedbir amaçlı olarak hastaneye yatırılan Trump’ın hastalığının hafif seyretmesi ve tedavi süreci gelecek hafta piyasaların öncelikli takip edeceği konular arasında olacak.
ABD’de Ağustos ayında 56 olan imalat sanayi endeksi (ISM : Institute of Supply Management) Eylül ayında beklentilerin altında kalarak 55,4 olarak gerçekleşti. Endeksteki yavaşlamanın yeni siparişlerdeki zayıflamadan kaynaklandığı belirtildi. Yine işsizlik maaşı başvuruları da beklenenin altında kalarak 36.000 kişi azaldı. Uzmanlar, 837.000 kişi olarak gerçekleşen bu başvuru sayısını, toparlanmanın devam ettiği yönünde değerlendiriyorlar.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde, Avrupa Parlamentosu’nun (AP) Ekonomik ve Mali İşler Komitesi’nde video konferans yöntemi ile düzenlenen oturumda; belirsizliğin yüksek seyrettiği bu ortamda döviz kuru dahil tüm verilerin yakından takip edildiğini, ekonomik toparlanmanın belirsiz, eksik ve dengesiz kaldığını, toparlanma için daha fazla parasal destek vermeye hazır olduklarını dile getirerek, güçlü Euro kuru nedeniyle gelecek aylarda da enflasyonun ekside kalmaya devam edeceğini ifade etti.
Euro bölgesi Eylül ayı İmalat (PMI: Purchasing Manager Index) Satın Alma Yöneticileri endeksi güçlü toparlanmaya devam ederek 53,7 seviyesine ulaştı. Diğer yandan Almanya’da da son iki yılın en yüksek seviyesine ulaşan PMI endeksi 56,4 ve İngiltere’de de 54,1 seviyesine ulaştı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan TBMM’nin 28. Dönem 4. Yasama yılı açılış konuşmasında “Amacımız V tipi bir toparlanmayı sağlayıp bu yılı artı büyümede kapatmaktır. Önümüzdeki yıl için belirlediğimiz büyüme oranı ise % 5,8’dir, esasen biz daha büyük bir büyüme gerçekleşeceğine inanmamıza rağmen beklentiyi ihtiyatlı bir düzeyde tutmayı tercih ettik.” Şeklinde ekonomi ile ilgili değerlendirmede bulunurken “Türk ekonomisi yaşadığı bunca saldırının ve şokun ardından kırılganlıklara karşı daha dayanıklı, krizlere karşı daha hazırlıklı bir yapıya kavuşmuştur. Gelişmiş ülkeler dâhil pek çok devlet salgın döneminde sağlık hizmetlerinden başlayan sarsıntının tüm ekonomilerine ve yeni yönetim sistemlerine sirayet etmesine engel olamamıştır. Türkiye ise tüm bu alanlarda gösterdiği olumlu yönde bir ayrışmayla bölgesinin ve dünyanın yükselen yıldızı konumuna gelmiştir. OECD, Türk ekonomisini dünyada salgından en az etkilenen üçüncü ekonomi olarak göstermiştir. Bütçe açığındaki kısmi artış gibi olumsuzluk konusunda dahi gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerden daha iyi durumdayız.” açıklamasında bulundu.
Kaynak: tccb.gov.tr
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak yeni ekonomi programı sunumunu gerçekleştirdi. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın gelecek 3 yıla ilişkin açıkladığı programda, makroekonomik göstergelere ilişkin hedeflere de yer verildi.
- Programda bu yıl için büyümenin % 0,3 düzeyinde gerçekleşeceği öngörülürken, bu göstergeye ilişkin hedefler 2021 için %5,8 2022 ve 2023 yılları için de % 5 olarak belirlendi.
- Bu yıl % 10,5 düzeyinde gerçekleşeceği tahmin edilen enflasyonun ise gelecek 3 yılda kademeli düşürülmesi hedeflendi. Bu kapsamda programda enflasyon hedefleri 2021 için % 8, 2022 için % 6 ve 2023 için % 4,9 şeklinde yer aldı.
- İşsizlik oranının bu yıl % 13,8 düzeyinde gerçekleşeceği öngörülen programda, bu oranın 2021’de % 12,9’a, 2022’de % 11,8’e ve 2023’te % 10,9’a düşürülmesi hedeflendi.
- Programda, cari işlemler açığının milli gelire oranının bu yıl % 3,5 düzeyinde gerçekleşeceği tahmin edildi. Söz konusu göstergeye dair hedefler programda 2021 için % 1,9 ve 2022 için % 0,7 düzeyinde yer alırken, 2023’te ise milli gelirin % 0,1’i oranında cari fazla verilmesi amaçlandı.
- Bu yıl 702 milyar dolar olacağı öngörülen milli gelirin, 2021’de 735 milyar dolara, 2022’de 801 milyar dolara ve 2023’te 875 milyar dolara ulaşacağı hedefine de programda yer verildi.
- Programda ayrıca bütçe açığının milli gelire oranının bu yıl % 4,9 düzeyinde gerçekleşeceği, gelecek 3 yılda ise bu göstergenin sırasıyla % 4,3, % 3,9 ve % 3,5’e düşürülmesi hedeflendi.
Kaynak: hmb.gov.tr
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan Eylül Ayı İhracat Rakamlarını Açıkladı. Bakan Pekcan, “Eylül ihracatımız geçen yılın aynı ayına göre % 4,8, ağustosa göre % 28,5 artışla 16 milyar 13 milyon dolar oldu.” dedi. İthalat ise geçen yılın aynı ayına göre %23,3 altın hariç %9,1 oranında arttı. İlk dokuz aylık toplamda ise dış ticaret açığı %79,6 artarak 37,8 milyar dolara ulaştı.
Kaynak: ticaret.gov.tr
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBUK) İstişare ve Değerlendirme Toplantısı’nda yaptığı konuşmada OSB’’lerde Eylül ayının ilk 25 gününde son altı yın elektrik tüketiminin rekorunun kırıldığını açıkladı. Elektrik tüketim rekorunun önemli bir öncü gösterge olduğunu değerlendiriyoruz.
Kaynak: pscp.tv
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 24 Eylül 2020 tarihinden yapmış olduğu toplantının özetini yayınladı. Toplantı özetinde “iktisadi faaliyetin Ağustos ve Eylül aylarında güç kazandığına işaret edilirken, ciro endeksleri toparlanmanın sektörel yayılımının artmaya devam ettiğini, turizm ve ihracat imkânlarının sınırladığı bazı faaliyet kollarında görece zayıf seyir korunmaktadır” açıklaması yer aldı.
Kaynak: tcmb.gov.tr
İstanbul Sanayi Odası Eylül 2020 Türkiye Satın Alma Yöneticileri İmalat Sanayi Raporu açıklandı. Raporda;
- istihdamda Şubat 2018’den beri en güçlü artış gerçekleştiği,
- Yeni siparişlerdeki büyümenin yansıması olarak istihdam artışı hızlandığı,
- Üretim artmaya devam etti, ancak büyüme hızında yavaşlama kaydedildiği,
- Türk lirasındaki değer kaybının yansıması olarak enflasyonist baskılar güçlendiği ve
- Ağustos’ta 54,3 olarak ölçülen manşet PMI Eylül’de 52,8’e gerilemekle birlikte, yine de önceki aya göre sektörün faaliyet koşullarında güçlü iyileşmenin sürdüğüne işaret ettiği belirtildi.
Kaynak: iso.org.tr
Mayıs ayında %1 oranına çıkartılan yabancı para alımlarında uygulanan Banka Sigorta Muamele Vergisi (BSMV) Cumhurbaşkanlığı Kararı ile binde 2 oranına indirildi.
Kaynak: resmigazete.gov.tr
Ayrıca mevduat hesaplarından alınan stopajlarda da indirime gidildi. Vade süresine göre %5, %3 ve %0 olarak yıl sonuna kadar uygulanacak söz konusu oranlar resmi gazetede yayınlandı.
Kaynak: resmigazete.gov.tr
Yayın Komitesi
Prof.Dr.M.Başaran Öztürk (Komite Başkanı)
Prof.Dr.İlhan Küçükkaplan
Dr.Batuğhan Karaer
Doç.Dr.E.Savaş Başcı