07 Haz FİNANSAL PİYASALARA BAKIŞ 98
Aşı uygulamalarının hız kazanması ve kısıtlamaların kaldırılmaya başlanması, yılın ikinci yarısında ekonomilerde iyileşme beklentilerini arttırıyor. Bu nedenle piyasalar olumlu yönde seyrediyor. Dünya genelinde aşılanan kişi sayısı 2,1 milyar kişiyle yaklaşırken Türkiye ise 30,4 milyon aşılama ile en fazla aşı yapan 11. ülke konumunda.
Mayıs ayında ABD tarım dışı istihdam verisi beklentilerin (650 bin kişi) altında 559 bin kişi olarak gerçekleşti. İşsizlik sigortası başvuruları da pandemiden bu yana ilk defa 400 bin kişinin altına inerken, Mayıs ayı işsizlik verisi de %6,1’den %5,8’e geriledi. Uzmanlar, verinin beklentinin altında gelmiş olmasına rağmen ekonomideki iyileşmenin devam ettiği görüşündeler.
ABD Maliye Bakanlığı, aralarında birçok Çinli firmanın da olduğu, 59 savunma ve gözetim teknolojisi şirketini yasak listesine ekledi. ABD’li yetkililer yasakların 2 Ağustos 2021 tarihinden itibaren yürürlüğe gireceğini ve bu listeye başka firmaların da eklenmesinin muhtemel olduğunu belirttiler.
Gelişmiş ülkelerin G7 Maliye Bakanları toplantısı sonrası, ABD Hazine Bakanı Janet Yellen Twitter hesabından, en az %15 oranında güçlü bir küresel asgari vergi elde etme yolunda mutabık kalındığını, bu mutabakatın orta sınıf ve çalışan insanlar için adaleti sağlamaya katkıda bulunacağını, ülkeleri eğitim araştırma, geliştirme ve altyapıya yatırım yapma konusunda rekabet etmeye teşvik ederek, küresel ekonominin gelişmesine de yardımcı olacağını belirtti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın TRT’de düzenlenen programda faize ilişkin yapmış olduğu açıklamaların ardından Dolar/Türk Lirası tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 8,80’i gördü. Sonrasında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Kavcıoğlu’nun yatırımcılar ile yapmış olduğu toplantıda para politikasında erken gevşemeye yönelik oluşan beklentinin ortadan kalkması yönündeki açıklamaları sonrası kur 8,60 seviyelerine kadar geriledi. Yine TCMB tarafından açıklanan tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) bazlı Reel Efektif Döviz Kuru Mayıs ayında 60,55 seviyesine gerileyerek, geçtiğimiz Kasım ayındaki 60,52 tarihi seviyesine yaklaştı.
Kaynak: tcmb.gov.tr
Cumhurbaşkanı Sn.Erdoğan, Filyos Limanı Açılışı ve Doğal Gaz İşleme Tesisleri Temel Atma Töreni’nde yaptığı konuşmada, “Fatih Sondaj Gemimiz, Sakarya Gaz Sahasındaki Amasra-1 Kuyusunda 135 milyar metreküplük yeni bir doğal gaz keşfi daha yaptı. Böylece, Karadeniz’deki toplam gaz keşfimiz 540 milyar metreküpe ulaştı. Amasra-1 kuyusunun çevresindeki yeni arama ve sondajlama çalışmalarımız sürüyor” dedi.
Kaynak: tccb.gov.tr
Rusya Türkiye’ye yönelik uçuş kısıtlamalarının 21 Haziran tarihine ertelendiğini açıklarken, İngiltere’de ise ülkemizin kırmızı listede yer alması nedeniyle listenin yeniden revize edilmesine kadar İngiliz havayolu şirketi jet2.com ve Tur operatörü Jet2holidays Türkiye’ye seyahat rezervasyonlarının 22 Temmuz’a çekildiğini açıkladı. Diğer yandan Almanya, Türkiye’yi yüksek riskli ülkeler kategorisinden çıkartarak riskli kategoriye aldı. Almanya’nın bu kararı sonrası, Almanya’ya seyahat eden iki doz aşı yaptıran, hastalığa yakalanıp iyileşen veya PCR testi sonucu negatif çıkan kişiler 10 gün karantinaya girmek zorunda kalmayacak.
Petrol fiyatları, ekonomik canlanmaya paralel ve seyahatlerin artacağına yönelik beklentiler nedeniyle yükselmeye devam ediyor. Hafta içinde Brent tipi petrol 70, Batı Teksas Tipi petrol WTI 69 doların üzerine çıktı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mayıs Tüketici Fiyat Endeksini açıkladı. TÜFE’de (2003=100) 2021 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %0,89, bir önceki yılın Aralık ayına göre %6,39, bir önceki yılın aynı ayına göre %16,59 ve on iki aylık ortalamalara göre %14,13 artış gerçekleşti.Uzmanlar enflasyondaki gerilemenin Mayıs ayındaki 17 günlük sokağa çıkma yasağının etkili olduğu konusunda birleşiyorlar.
Kaynak: tcmb.gov.tr
Yine TÜİK tarafından 2021 yılı 1.çeyrek büyüme rakamı açıklandı. GSYH 2021 yılı birinci çeyrek ilk tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %7,0 arttı. Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan twitter hesabından “İlk çeyrekteki %7’lik büyümenin %56’sı net dış talep ve yatırımlardan geldi. Bu, dengeli ve sağlıklı büyümenin göstergesi. İstihdam oluşturan, gelir dağılımını iyileştiren ve istikrara odaklanan politikaları kararlılıkla uygulayacağız. Büyümenin finansman kalitesi önceliğimiz” açıklamasında bulundu.
Kaynak: tuik.gov.tr
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, mayıs ayı dış ticaret rakamlarını bir basın toplantısı ile açıkladı. Bu yılın ilk 4 ayında ihracatta görülen güçlü performansın mayıs ayında da devam ettiğini belirten Muş, “GTS verilerine göre mayıs ayı ihracatımız geçtiğimiz yılın aynı ayına göre %65,5 artışla 16,5 milyar dolara yükselmiştir. Bu değerle tüm yılların en yüksek ikinci mayıs ayı ihracat değerine ulaşmış bulunuyoruz. İthalatımız ise mayıs ayında, geçen senenin aynı ayına göre %54 artarak 20,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bir diğer önemli gösterge olarak ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2021 Ocak-Mayıs döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 7,8 puan artışla %82,3’e yükselmiştir.” diye konuştu.
Kaynak: ticaret.gov.tr
Yayın Komitesi
Prof.Dr.M.Başaran Öztürk (Komite Başkanı)
Prof.Dr.İlhan Küçükkaplan
Dr.Batuğhan Karaer
Doç.Dr.E.Savaş Başcı