FİNANSAL PİYASALARA BAKIŞ 107

Ülkemizde ve dünyada korona virüs kaynaklı vaka sayılarındaki artış devam ediyor. Bir taraftan aşı karşıtlarının eylemleri devam ederken diğer taraftan bilimsel araştırmalar aşı sonrası kalp rahatsızlıklarının nadir ve kısa ömürlü olduğuna işaret ediyor. Aynı zamanda aşıların hayat kurtarmadaki etkinliği de birçok ülkede kendisini göstermeye devam ediyor. Aşılama oranının yüksek olduğu ülke ekonomilerinin canlılığını koruması bekleniyor.  Seyahat edilebilir bölgeler listesini güncelleyen İngiltere Türkiye’yi kırmızı ülkeler listesinde tutmaya devam etti.  Ankara Şehir Hastanesinde yoğun bakıma kaldırılan hastaların %80’ninin aşısız olduğu, geriye kalanların ise 2 doz Sinovac aşısı yaptırıp, hatırlatma dozunu yaptırmayan kişilerden olduğu belirtildi. Bu durum aşılamanın sadece sağlık için değil, ekonomi içinde nekadar önemli olduğunu ortaya koyuyor.

Dünyanın birçok yerinde ortaya çıkan orman yangınlarının yanı sıra ülkemizde de 44 ilimizde çıkan 208 orman yangınının 196’sı geçtiğimiz hafta sonu itibariyle kontrol altına alınmış durumda. İzleyen günlerde ülkemizdeki yangınların tamamen bitirilmesi bekleniyor.

ABD’de tüketici enflasyonu Haziran ayında %5,4 ile artmaya devam ederken Çin’de ılımlı seyrini koruyarak yıllık %1,1’e geriledi.

Haftaya ABD Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Richard Clarida’nın açıklamaları damga vurdu. Clarida, yılın ikinci çeyreğinden itibaren ekonominin genişlemeye başladığını, bunda para ve maliye politikasında alınan karar ve desteklerin önemli katkısının olduğunu, uzun vadede %2’lik enflasyon hedefine bağlı kalacaklarını ve 2023’de normalleşme koşullarının oluşacağını ifade etti. Clarida’nın piyasaları en çok etkileyen açıklaması ise varlık alımlarının azaltılma sürecine doğru ilerlendiği ve konu ile ilgili açıklamanın yıl sonu yapılabileceğini söylemesi oldu.  Bu açıklamanın ardından 870 bin olarak beklenen tarım dışı istihdam verisinin 943 bin olarak gerçekleşmesi de piyasaları hareketlendirdi. ABD 10 yıllık tahvil faizlerinde oynaklık dikkat çekerken, dolar endeksi haftalık bazda değer kazanarak 92,78 seviyesine yükseldi. Dolar/Türk Lirası haftayı 8,63, Euro/Türk Lirası ise 10,15 seviyesinden tamamladı.

Delta varyantı kaynaklı vaka sayılarındaki artışın ekonomik toparlanmayı ve talebi olumsuz etkileyeceği endişeleri ile birlikte petrol fiyatları yılın en büyük düşüşü ile karşılaştı. Batı Teksas tipi petrol (WTİ) haftayı %6,5 düşüş ile 69, Brent petrol ise %6,6 düşüş ile 70 Dolardan tamamladı.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, temmuz ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları % 15,15, yurt içi üretici fiyatları % 28,47 arttı. Aylık bazda TÜFE % 1,8, Yİ-ÜFE % 2,46 artış kaydetti. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), temmuzda geçen yılın aralık ayına göre % 10,41, geçen yılın aynı ayına göre % 18,95 yükseldi. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise Aralık 2020’ye göre % 25,05, geçen yılın temmuz ayına göre % 44,92 artış gösterdi.
Kaynak: aa.com.tr

Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ile Bakanlık Konferans Salonu’nda düzenlediği basın toplantısında temmuz ayı dış ticaret rakamlarını açıkladı. Yılın ilk yarısının rekorlarla kapatıldığını ve haziranda aylık, 6 aylık ve 12 aylık bazda Cumhuriyet tarihinin en yüksek ihracat rakamlarına ulaşıldığını anımsatan Bakan Muş, “Temmuz ayı ihracatımız da geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre % 10 artışla 16,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu tutar, bugüne kadar gerçekleştirilen en yüksek temmuz ayı ihracatıdır.” diye konuştu. Bakan Muş, 9 günlük Kurban Bayramı tatili dikkate alındığında iş günü bazında ihracat tutarının da oldukça yüksek olduğuna işaret ederek, şunları söyledi: Bu sayede ocak-temmuz dönemi ihracatımız, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre % 35 artışla 121,4 milyar dolara yükselmiştir. Yine pandemi öncesine göre kıyaslarsak 2019 yılı ocak-temmuz dönemine göre de ihracatımız % 16,4 artış sağlamıştır. Son 12 aylık ihracatımız da 201,5 milyar dolara yükselerek yeni bir Cumhuriyet rekoruna imza atmıştır. İlk defa 200 milyar doları geçmiş bulunuyoruz. İthalatımız ise temmuz ayında geçtiğimiz yılın aynı ayına göre % 17 artış ile 20,7 milyar dolar olmuştur. Ocak-temmuz döneminde ithalatımız, 2020’nin aynı dönemine göre % 26 artışla 146,8 milyar dolar olarak gerçekleşmiş durumdadır”
Kaynak: aa.com.tr

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Ağustos ayı Piyasa Katılımcıları anketini yayınladı. Ankete göre;

  • Cari yıl sonu tüketici enflasyonu (TÜFE) beklentisi bir önceki anket döneminde % 15,64 iken, bu anket döneminde % 16,30 olmuştur. 12 ay sonrası TÜFE beklentisi bir önceki anket döneminde % 12,62 iken, bu anket döneminde % 12,48 olmuştur.
  • BİST Repo ve Ters-Repo Pazarı’nda oluşan cari ay sonu gecelik faiz oranı beklentisi ve TCMB bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı cari ay sonu beklentisi bir önceki anket döneminde olduğu gibi % 19,
  • Cari yıl sonu döviz kuru (ABD Doları/TL) beklentisi bir önceki anket döneminde 8,99 TL iken, bu anket döneminde 8,94 TL olmuştur. 12 ay sonrası döviz kuru beklentisi ise bir önceki anket döneminde 9,34 TL iken, bu anket döneminde 9,37 TL,
  • GSYH 2021 yılı büyüme beklentisi bir önceki anket döneminde % 5,8 iken bu anket döneminde % 6,0 olarak gerçekleşmiştir. GSYH 2022 yılı büyüme beklentisi ise bir önceki anket döneminde olduğu gibi bu anket döneminde de % 4,0 olarak gerçekleşmiştir.

 

Yayın Komitesi
Prof.Dr.M.Başaran Öztürk (Komite Başkanı)
Prof.Dr.İlhan Küçükkaplan
Dr.Batuğhan Karaer
Doç.Dr.E.Savaş Başcı
Dr.Öğr.Üyesi Gizem Vergili

Bülteni pdf olarak indir