16 Ağu FİNANSAL PİYASALARA BAKIŞ 108
Kastamonu, Bartın, Sinop ve Karabük’te meydana gelen sel felaketinde hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet dilerken yakınlarına da başsağlığı dileriz.
Şimdiye kadar korona virüsün ortaya çıkan en tehlikeli türü olan Delta varyantına bağlı vaka sayılarındaki artışlar tüm dünyada endişe ile izlenmeye devam ediyor. Haziran ayında ortalama günlük vaka sayısı 300 binlerin üzerindeyken ağustos ayında bu sayı günlük 600 binlerin üzerine çıktı. Delta varyantına karşı daha uzun süreli koruma ve daha fazla antikor gerektiği için ülkeler ikinci veya üçüncü doz aşılarda mRNA tabanlı aşıların tercih edilmesi yönünde tavsiyelerde bulunuyorlar. Aşılamada Çin 1,8 milyar ile birinci sırada yer alırken, onu 523 milyon ile Hindistan ve 500 milyon ile Avrupa Birliği (AB) takip ediyor. Ülkemizde de aşı uygulaması ile ilgili güncel bilgiyi Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca sosyal medya hesabından duyurdu. Sn.Koca “Dün 1 Milyon 145 Bin 321 doz aşı uygulandı. İlk doz aşısını yaptıranların sayısı 384.945. İkinci doz aşısını yaptıranların sayısı 602.251. Üçüncü doz aşısını yaptıranların sayısı 158.125. İlk doz aşısını henüz yaptırmayanların sayısı 18.313.689’a indi.” şeklinde açıklamada bulundu. Geçtiğimiz haftanın son iş gününe girilirken, 1.doz aşı yaptıranlar 43,3 milyon, 2.doz aşı yaptıranlar 31,8 ve 3.doz aşı yaptıranlar ise 6,4 milyon kişiye ulaştı.
Almanya, yeni tip korona virüs konusunda Türkiye, ABD ve İsrail’i yüksek riskli ülkeler kategorisine aldı.
Kaynak: aa.com.tr
Piyasalar korona virüse bağlı vaka sayılarındaki gelişmeleri takip ederken diğer yandan ABD Merkez Bankası’nın (FED) yol haritasını da anlamaya çalışıyor. FED üyelerinin açıklamaları ve karışık gelen ABD Temmuz ayı enflasyon verileri yakından takip edildi. Tüketici enflasyonu %0,5 artış ile yıllık %5,4 beklnetilere paralel gelirken, üretici enflasyonu ise %1 ile beklentilerin üzerinde artış göstererek %7,8 olarak gerçekleşti. Yüksek gelen üretici enflasyonu, gelecek aylarda da tüketici enflasyonu tarafında bir baskı unsuru olabileceği yönünde endişeleri de beraberinde getirdi. Diğer yandan ABD Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi de son on yılın en düşük seviyesine gerileyerek 70,2 olarak gerçekleşti. Endeks Temmuz ayında 81,2 düzeyindeydi. ABD’de piyasalara olumlu yansıyan gelişme ise 1 trilyon Dolarlık alt yapı paketinin Senato tarafından onaylanması oldu.
Çin Merkez Bankası yayınladığı, İkinci Çeyrek Para Politikası Uygulama Raporu’nda; para politikasının salgın öncesi normale döndüğü,
- Salgının seyrinin ekonomiyi etkilemeye,
- Enflasyon seviyelerinin bir süre daha yüksek,
- Sermaye akımları ve
- Döviz kurlarındaki oynakların bir süre daha devam edebileceği vurgusu yapıldı.
Hizmetler sektörü öncülüğünde büyüyen İngiltere ekonomisi ikinci çeyrekte ise %4,8 büyüdü. G7 ülkeleri arasında ilk altı aylık dönemde de en fazla büyüyen ülke %1 ile İngiltere oldu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından Haziran 2021 dönemine ilişkin ödemeler dengesi verileri açıklandı. Buna göre, cari işlemler açığı, haziranda geçen yılın aynı ayına kıyasla 1 milyar 947 milyon dolar azalarak 1 milyar 127 milyon dolar oldu. Bunun sonucunda 12 aylık cari işlemler açığı 29 milyar 679 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu gelişmede, bir önceki yılın haziran ayında 346 milyon dolar açık veren hizmetler dengesi kaleminin bu yılın aynı ayında 1 milyar 511 milyon dolar net fazla vermesi ve ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığının 462 milyon dolar azalarak 1 milyar 599 milyon dolar olarak gerçekleşmesi etkili oldu.
Kaynak: trthaber.com
TCMB Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı sonrası politika faizinin %19 düzeyinde sabit tutulmasına karar verildi. Açıklamada “TCMB, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir. Enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli %5 hedefine ulaşıncaya kadar politika faizi, güçlü dezenflasyonist etkiyi muhafaza edecek şekilde, enflasyonun üzerinde bir düzeyde oluşturulmaya devam edilecektir.” İfadesi yer aldı. Ayrıca TCMB PPK açıklamasında “Olumlu dış talep koşulları ve uygulanmakta olan sıkı para politikası cari işlemler dengesini pozitif etkilemektedir. İhracattaki güçlü artış eğilimi ve aşılamadaki kuvvetli ivmenin turizm faaliyetlerini canlandırmasıyla yılın geri kalanında cari işlemler hesabının fazla vermesi beklenmektedir. Cari işlemler dengesinde görülen iyileşme eğilimi fiyat istikrarı hedefi için önem arz etmektedir. “ açıklaması dikkat çekti.
Kaynak: tcmb.gov.tr
Fitch Ratings, Türkiye için bu yıl büyüme beklentisini yüksek baz etkisi ve ekonomik faaliyetlerde devam eden toparlanma nedeniyle %6,3’ten %7,9’a yükseltti.(www.aa.com.tr)
TCMB, Güney Kore Merkez Bankası ile 2,3 trilyon wonluk (17,5 milyar liralık) swap anlaşması imzaladı. Anlaşmayla Türkiye ile Güney Kore arasındaki ticaret istikrarının iyileştirilmesi ve uzun vadede dolara bağımlılığın azaltılması sonucu finansal güvencenin güçlendirilmesi amaçlanıyor. Swap anlaşması 3 yıl sürecek. İki taraf, anlaşmanın uzatılmasını görüşebilecek. Türkiye, swap görüşmeleri kapsamında Azerbaycan, İngiltere ve Malezya ile de temaslarını sürdürüyor.Merkez Bankası daha önce de Çin ve Katar merkez bankaları ile para takası anlaşması yapmıştı.
Kaynak: trthaber.com
Binek otomobillerin motor silindir hacmi dikkate alınarak Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranlarına esas matrah eşiklerinde değişikliğe gidildi. Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile 1600 cm3 silindir hacmine kadar % 45 ÖTV dilimindeki matrah limiti 85 bin liradan 92 bin liraya yükseltildi. Aynı silindir hacmindeki otomobillerde matrah limiti 85 bin lira ile 130 bin lira arasında olan % 50’lik ÖTV limitinde yer alan motorlu araçların yeni matrah limiti 92–150 bin lira olarak belirlendi.
Kaynak: aa.com.tr
ÖTV düzenlemesi ile yeni araç alımlarında indirim olması bekleniyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Temmuz ayı Konut Satış İstatistiklerini yayınladı. Türkiye genelinde konut satışları Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %53,0 azalarak 107 bin 785 oldu. Konut satışlarında İstanbul 18 bin 884 konut satışı ve %17,5 ile en yüksek paya sahip oldu. Satış sayılarına göre İstanbul’u 10 bin 605 konut satışı ve %9,8 pay ile Ankara, 5 bin 782 konut satışı ve %5,4 pay ile İzmir izledi. Konut satış sayısının en az olduğu iller sırasıyla 20 konut ile Ardahan, 28 konut ile Hakkari ve 66 konut ile Bayburt oldu.
Kaynak: tuik.gov.tr
TÜİK haziran ayı Sanayi üretim Endeksini açıkladı. Sanayi üretimi yıllık %23,9 arttı. Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2021 yılı Haziran ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %24,3, imalat sanayi sektörü endeksi %24,8 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %13,9 arttı.
Kaynak: tuik.gov.tr
Yine TÜİK haziran ayı İşgücü İstatistiklerini yayınladı. Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2021 yılı haziran ayında bir önceki aya göre 823 bin kişi azalarak 3 milyon 399 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 2,5 puanlık azalış ile %10,6 seviyesinde gerçekleşti. Ayrıca TÜİK yapmış olduğu biri duyuru da “Basta işgücü̈ ve fiyat endeksleri olmak üzere TÜİK tarafından üretilen istatistikler Avrupa Birliği ve dünya genelinde geçerli olan, uluslararası kurumlar tarafından tavsiye edilen yöntem, tanım ve kavramlar kullanılarak hesaplanmaktadır. İstatistiklerin üretiminde kullanılan söz konusu kavram ve yöntemler, yerli ve yabancı kurum ve kuruluşların değerlendirmelerine açık olduğu gibi, TÜİK internet sayfasından kamuoyu ile paylaşılmaktadır.” Şeklinde bir açıklama yapıldı.
Kaynak: tuik.gov.tr
Yayın Komitesi
Prof.Dr.M.Başaran Öztürk (Komite Başkanı)
Prof.Dr.İlhan Küçükkaplan
Dr.Batuğhan Karaer
Doç.Dr.E.Savaş Başcı
Dr.Öğr.Üyesi Gizem Vergili