FİNANSAL PİYASALARA BAKIŞ 151

Savaşın dördüncü ayına yaklaştığımız bu günlerde Rusya’nın Doğu Ukrayna’daki ilerleyişi devam ediyor. Ukrayna Batılı ülkelerden roket sistemlerinin de dahil olduğu silah teslimatının hızlanmasını ve salgın hastalıklara karşı mücadele için destek talep ediyor. Güneyde ise Rus kuşatmasıyla harabeye dönen Mariupol’ün, temizlik sistemlerinin çöktüğü ve sokaklarda cesetlerin çürümeye başladığı bildiriliyor. Birleşmiş Milletlern (BM) gıda ajansı, savaşın etkisi ile  Ukrayna ve Rusya’dan buğday ve diğer gıda ürünlerinin ihracatının azalmasının, gelecek yıl dünya çapında 19 milyondan fazla insanın açlıkla karşı karşıya kalabileceğini açıkladı.

Uluslararası Para Fonu (IMF), Dünya Bankası ve Ekonomik İş birliği ve Kalkınma Örgütü’nün hamlelerinin ardından, 2022’de küresel ekonomik büyüme tahminini önümüzdeki aylarda düşürmeyi planladıklarını açıkladı. Eğer büyüme rakamı yeniden düşürülür ise IMF yıl içinde üçüncü indirim revizyonunu yapmış olacak. Nisan ayında IMF, küresel ekonomik büyüme tahminini 2022 ve 2023 için %3,6’ya indirmişti.

ABD, Tüketici Fiyat Endeksinin (TÜFE) Nisan ayındaki %0,3’lük artışın ardından geçen ay %1,0 artış kaydetti. Yıllık bazda TÜFE, mayıs ayındaki %8,3’lük artışın ardından 1981’den bu yana en büyük seviyesi olan %8,6’ya yükseldi.  Benzin fiyatlarının rekor seviyeye ulaşması ve gıda fiyatlarının artmasıyla ABD’de tüketici fiyatları mayıs ayında hızlandı, bu da yaklaşık son 41 yılın en büyük artışı olarak gerçekleşti. Yükselen artış, ABD Merkez Bankası’nın enflasyonla mücadele için Eylül ayına kadar aylık 50 baz puan faiz artırım olasılığını güçlendirdi. Açıklanan yüksek enflasyon sonrası, ABD hisse senetleri ocak ayından bu yana en büyük haftalık kaybını yaşadı.

Avrupa Merkez Bankası’ndan (ECB) yapılan açıklamada, ECB Yönetim Konseyi’nin, bugünkü toplantısında faiz oranlarını değiştirmeme kararı aldığı, politika faizini sıfır, mevduat faizini % eksi 0,50 ve marjinal fonlama faizini de %0,25’te sabit bıraktığı bildirildi. Varlık satın alma Programı kapsamında varlık alımlarının Temmuz 2022’de biteceği aktarılan açıklamada, temmuz ayı için 25 baz puan faiz artışının değerlendirildiği belirtildi. ECB Yönetim Konseyi’nin eylülde de faiz oranlarında tekrar artış öngördüğüne yer verilen açıklamada, artış miktarının güncel orta vadeli enflasyonun görünümüne bağlı olacağı vurgulandı. “Orta vadeli enflasyon görünümü ısrarcı veya bozulursa eylül toplantısında daha büyük bir artış uygun olacaktır” denilen açıklamada, eylül ayından sonra kademeli faiz artışı olacağına işaret edildi.
Kaynak: aa.com.tr

Rusya ve Çin, geçtiğimiz cuma günü uzak doğuda yeni bir sınır ötesi köprüyü açtılar. Rus makamları, köprünün Moskova ve Pekin’i ticareti artırarak birbirine yakınlaştıracağını, Çin’li yetkililer ise Rusya ile her alanda pratik iş birliğini derinleştirmek istediklerini belirttiler. Yetkililer yıllık mal ticaretin bir milyon tondan fazla olmasını bekliyorlar.

Rusya Merkez Bankası, politika faizini %11’den %9,5’e düşürdüğünü duyurdu. Bankadan yapılan açıklamada, Rus ekonomisine yönelik dış koşulların zorlu kalmaya devam ettiği ve büyümenin önünde engel teşkil ettiği belirtildi. Enflasyondaki artışın ise yavaşladığının kaydedildiği açıklamada, Rus rublesinin güçlendiği ve ekonomideki daralmanın ise beklenenden daha hafif yaşandığı ifade edildi.
Kaynak: aa.com.tr

Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelire Endeksli Devlet iç borçlanma senedi ile ilgili bir duyuru yayınladı. Duyuruda;

  • Bakanlıkça, yatırım araçlarının çeşitlendirilmesi, yatırımcı tabanının genişletilmesi ve yatırımcıların Türk Lirası cinsi varlıklara yönelimlerini teşvik etmek amacıyla gelire endeksli Devlet iç borçlanma senedi (GES) ihraç edileceği,
  • Bu çerçevede, Türkiye genelinde 15 Haziran – 22 Haziran 2022 tarihleri arasında, GES ihracına ilişkin talep toplama işlemleri gerçekleşeceği,
  • GES’lerin getirileri, Kamu İktisadi Teşebbüsleri içerisinde yer alan Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ) ve Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’nden (KEGM) bütçeye aktarılan hasılat paylarına endeksli olacağı açıklandı.
    Kaynak: hmb.gov.tr

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türk lirası cinsinden ticari nitelikteki nakdi kredilere %10 düzeyinde uygulanan zorunlu karşılık oranını %20’ye yükseltti. TCMB, resmi sitesinde yabancı para yükümlülükler için Türk lirası cinsinden menkul kıymet tesisi ve zorunlu karşılıklar hakkında basın duyurusu paylaştı. Duyuruda, geçen ayki Para Politikası Kurulu metninde değerlendirme süreçleri tamamlanan teminat ve likidite adımlarının devreye alınacağının kamuoyu ile paylaşıldığı hatırlatıldı.
Kaynak: aa.com.tr

BDDK, Hazine ve Maliye Bakanlığınca açıklanan adımlar kapsamında, finansal istikrarın güçlendirilmesine yönelik tedbirleri duyurdu. Buna göre Kurul, tüketici kredilerine ilişkin genel vade sınırının, kredi tutarı 50 bin liranın üzerinde 100 bin liranın altında olan krediler için 24 ay, 100 bin liranın üzerinde olan krediler için 12 ay olarak belirlenmesine karar verdi. Kurum, limiti 25 bin liranın altında olan kredi kartları için asgari ödeme tutarının dönem borcunun % 20’si; limiti 25 bin liranın üstünde olan kredi kartları için asgari ödeme tutarının dönem borcunun % 40’ı olarak belirlenmesine karar verdi.
Kaynak: aa.com.tr

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Nisan ayı İşgücü İstatistiklerini yayınladı. Hane halkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre; 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2022 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre 65 bin kişi artarak 3 milyon 853 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,1 puanlık artış ile %11,3 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde %9,7 iken kadınlarda %14,5 olarak tahmin edildi.
Kaynak: tuik.gov.tr

Petrol fiyatları geçtiğimiz haftada yükselişini sürdürürken, Brent petrol haftayı 121,93 ve Batı Teksas Tipi petrol (WTI) 120,47 Dolar seviyesinden tamamladı. Türkiye 5 yıllık CDS primi haftalık bazda %8’e yakın artış kaydederek haftalık 773,96 seviyesinden tamamladı. Dolar Türk Lirası da haftalık %4’e yakın artışla haftanın son cuma gününü 17,07 ve Euro Türk Lirası da haftalık %2’nin üzerinde artışla 18,01 seviyesinden tamamladı.

Yayın Komitesi
Prof.Dr.M.Başaran Öztürk (Komite Başkanı)
Prof.Dr.İlhan Küçükkaplan
Dr.Batuğhan Karaer
Doç.Dr.E.Savaş Başcı
Dr.Öğr.Üyesi Gizem Vergili

Bülteni pdf olarak indir