24 May FİNANSAL PİYASALARA BAKIŞ 96
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), bildirilen 3,4 milyon ölüm sayısının çok üstünde ölümlerin gerçekleşmiş olabileceğini ve sayının 6 ila 8 milyon arasında olabileceğini belirtti. Son haftalarda dünya genelinde ölüm oranlarında düşüş yaşanmasının yanı sıra vaka sayılarındaki azalmalar da dikkat çekiyor. Dünyada aşılanan kişi sayısı 1,6 milyara yaklaşırken ülkemizde tek doz aşılanan kişi sayısı 27,9 milyon, iki doz aşı yaptıranların sayısı ise 12 milyon kişiye yaklaşmış durumda. Ayrıca, BioNTech-Pfizer ile Türkiye Sağlık Bakanlığı arasında ek 60 milyon doz aşı için anlaşma sağlandığı duyuruldu. Aşı çalışmaları her geçen artarak devam ederken, uzmanlar en büyük riskin aşıların, yeni ortaya çıkacak mutasyonlar karşısında yetersiz kalma ihtimali olduğunu belirtiyorlar.
Uluslararası Para Fonu (IMF) pandemi ile ilgili yayınladığı tartışma notunda, sağlıkla ilgili sorunun çözülmeden ekonomik krizin çözülemeyeceğini ve bu nedenle;
- Tüm ülkelerdeki nüfusun %40’nın 2021 yılı sonuna kadar ve
- 2022 yılının ilk yarısına kadar da tüm ülke nüfuslarının %60’nın aşılanması,
- Risklerin izlenmesi ve sigortalanması,
- Yaygın test ve izlemelerin yapılabilmesi için yeterli stokların sağlanması gerektiğini açıkladı.
Bu çalışmalar kapsamında da 50 milyar Dolar destek sağlanacağı bildirildi.
Kaynak: imf.org
ABD Merkez Bankası (FED) 27-28 Nisan tarihlerinde gerçekleştirdiği toplantının tutanaklarını açıkladı. Tutanaklarda bazı üyelerin önümüzdeki aylarda tahvil alımlarının azaltılması konusunun değerlendirmesine yönelik görüşleri dikkat çekti.
ABD ile İran arasında yapılan görüşmelerin olumlu seyretmesi ve Çin’in emtia fiyatlarının artışının önüne geçme konusunda bazı önlemler alacağı haberleri ile hafta başında petrol ve diğer emtia fiyatlarında gerilemeler yaşandı. Brent petrol 70 Dolar’dan 66’a Dolara gerilerken, WTİ petrol 62 Dolara kadar geriledi.
Çin Finansal İstikrar ve Kalkınma Komitesi finansal risklerin önlemesi amacıyla Bitcoin vb. kripto paraların işlemleri ve madenciliğinin durdurulacağını açıkladı. Daha öncesinde de Çin, kripto paraları yasal para olarak kabul etmeyerek, bankaların ve ödeme şirketlerinin de bu tür paraların kullanmasını yasaklamıştı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan bazı işletmelere 5 bin lira, bazı işletmelere de 3 bin lira hibe desteği ödenmesine ilişkin Cumhurbaşkanlığı Kararı Resmi Gazete’de yayımlandı.
Kaynak: aa.com.tr
Akaryakıt üzerinden alınan özel tüketim vergisi (ÖTV) tutarlarında artışa gidildi. Bazı Mallara Uygulanan Özel Tüketim Vergisi Tutarlarının Yeniden Belirlenmesi Hakkında Cumhurbaşkanlığıı Kararı, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kararla, ÖTV tutarları motorinde litre başına 0,5678 lira, 95 oktan benzinde 0,4661 lira ve LPG otogazda 0,5297 lira artırılmış oldu.
Kaynak: aa.com.tr
- Sigortacılık ile Diğer Bazı Alanlara İlişkin Kanunlarda ve Bir Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı. Kanuna göre;
- Finansal İstikrar ve Kalkınma Komitesi’nin adı “Finansal İstikrar Komitesi” olarak değiştirilerek yeniden yapılandırılacak.
- Mikro ve küçük ölçekli işletmeler, likidite sıkıntısını karşılamak ve istihdamı desteklemek için ilave olarak istihdam ettikleri sigortalılar için ödemeleri gereken sigorta primlerini, 30 Haziran 2022’ye kadar kullandıkları kredi faiz veya kar payı bakiyesinden düşebilecek.
- Ebeveynler, 18 yaşını tamamlamamış çocukları adına Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) birikim yapabilecek.
- Vakıflar ve sandık gibi tüzel kişiliği haiz meslek kuruluşu veya sair ticaret şirketleri nezdindeki birikimler ve taahhütlere ilişkin tutarlar, 31 Aralık 2023’e kadar kısmen veya tamamen BES’e aktarabilecek.
- BES’e aktarılan tutarlar gelir vergisinden muaf olacak.
Kaynak: aa.com.tr
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Mart ayı Konut fiyat Endeksi’ni (KFE) açıkladı. 2021 yılı Mart ayında bir önceki aya göre % 2,4 oranında artan KFE, bir önceki yılın aynı ayına göre nominal olarak % 32,0, reel olarak ise % 13,6 oranında artmıştır.
Kaynak: tcmb.gov.tr
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mayıs ayı Tüketici Güven Endeksi’ni yayınladı. Buna göre, tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Mayıs ayında bir önceki aya göre %3,6 oranında azaldı; Nisan ayında 80,2 olan endeks, Mayıs ayında 77,3 oldu.
Kaynak: tuik.gov.tr
Yeni borç yapılandırılması ile ilgili 15 maddelik ekonomi paketi Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunuldu. Teklif ile, vatandaşların kamu kurumlarına olan borçlarının yeniden yapılandırılması, matrah ve vergi artırımı yoluyla vergilendirmede öngörülebilirliğin artırılması ve geçmiş vergi dönemlerine ilişkin olası risklerin ortadan kaldırılması, kayıtlı ekonomiye geçişin teşvik edilmesi için işletme kayıtlarının işletmelerin içinde bulundukları fiilî duruma uygun hale getirilmesi, işletmelerin bilançolarında yer alan gayrimenkuller ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetler için yeniden değerleme yapılması imkanının sağlanması, karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarını zamanında ödeyemeyen kişilerin yükümlülüklerini yerine getirmeleri halinde geçmiş ödeme performanslarına ilişkin olumsuz kayıtların dikkate alınmamasının sağlanması amaçlanmaktadır.
Kaynak: tbmm.gov.tr
Yayın Komitesi
Prof.Dr.M.Başaran Öztürk (Komite Başkanı)
Prof.Dr.İlhan Küçükkaplan
Dr.Batuğhan Karaer
Doç.Dr.E.Savaş Başcı