17 Nis FİNANSAL PİYASALARA BAKIŞ 195
Uluslararası Para Fonu (IMF) yayınladığı Küresel Ekonomik Görünüm Raporunda 2023 ve 2024 yılları büyüme oranlarını aşağıya çekerken enflasyonda yüksek seyrin devam edeceğini belirtti. Raporda 2023 yılı büyüme oranı %2,8’e ve 2024 yılı büyüme oranı %3’e düşürülürken, Rusya Ukrayna savaşının devam etmesi, yüksek enflasyon, resesyon endişeleri ve finans sektöründeki karışıklıkların belirsizliği arttırdığı dile getirildi.
Almanya, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın sebep olduğu enerji krizi nedeniyle daha önce ertelediği son üç nükleer santrali kapatma kararını yarın uygulamaya koyacak. Böylece Avrupa’nın en büyük ekonomisinde nükleer enerji üretimi sona erecek. Alman iş dünyası nükleer santralin kapanması nedeniyle enerji arzında yaşanacak darboğazlar konusunda hükümeti uyardı.
Kaynak: aa.com.tr
Rusya Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada Tahıl Koridoru Anlaşmasının 18 Mayıstan sonra uzamasının mümkün görülmediği belirtildi. Yapılan açıklamada anlaşmanın bir paket halinde yapıldığı, gerçek durumun çarpıtıldığı, Birleşmiş Milletler (BM) yetkililerinin gemilerin kaydedilmesi sırasında Ukrayna’yı desteklediği, gemi denetimlerinde sorunların yaşandığı, Rus tarım ürünlerine ilişkin nakliye işlemlerinin henüz uygulamaya geçirilmediği ve tahıl sevkiyatının daha çok Avrupa Birliği’ne (AB) yapılması nedeniyle anlaşmanın uzatılmasının söz konusu olamayacağı ifade edildi.
Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) yayımlanan aylık petrol piyasası raporuna göre, küresel petrol talebinin bu yıl geçen yıla kıyasla günlük bazda 2 milyon varil artışla 101 milyon 900 bin varile ulaşması bekleniyor. Bir önceki raporda da bu miktar günlük 101 milyon 900 bin varil olarak tahmin edilmişti. Talebin OECD bölgesinde geçen yıla göre 262 bin varil artarak 46 milyon 212 bin varil, OECD dışı ülkelerde ise 1 milyon 765 bin varil artarak 55 milyon 727 bin varil olacağı hesaplanıyor. Küresel petrol talebinin, Çin ekonomisinin kısıtlamaların kaldırılması sonrası yeniden canlanmasının etkisiyle bu yılın ilk çeyreğinde büyüme trendine geri döndüğü ve yaklaşık 810 bin varil arttığı belirtiliyor. Büyümenin yıl boyunca ivme kazanacağı ve küresel petrol talebindeki artışın % 90’ının, Çin’in de desteğiyle OECD dışı ülkelerden geleceği tahmin ediliyor.
Kaynak: trthaber.com
ABD’de Mart ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) gerek aylık bazda ve gerekse yıllık bazda beklentilerin altında kaldı. Manşet enflasyon aylık %0,1 artarken yıllık olarak %5’e geriledi. Çekirdek enflasyon ise beklentilere paralel aylık %0,4 artarken, yıllık olarak %5,6 olarak gerçekleşti. Üretici Fiyat Endeksi ’de (ÜFE) Mart ayında %0,5 azalarak yıllık bazda %2,7 artış kaydetti. Olumlu gelen istihdam ve diğer verilerle birlikte, ABD Merkez Bankası’nın (FED) bir faiz artırımına daha gitmesinin muhtemel olduğu yönünde piyasalarda bir beklenti oluştu.
Çin’de de Mart ayı TÜFE beklentilerin altında kalarak aylık bazda %0,7’ye gerilerken yıllık bazda %2,5’e geriledi. İhracat Mart ayında yıllık %14,8 artarken, ithalat %1,4 azaldı. Dış Ticaret Dengesi ise Mart ayında 88,19 milyar ABD Doları fazla verdi. Çin Merkez bankası Başkanı Yi Gang ekonominin istikrarlı bir yola girdiğini, enflasyonun düşük seyretmeye devam ettiğini ve bu yıl ekonominin %5 büyümesini beklediklerini belirtti.
Euro Bölgesinde sanayi üretimi şubat ayında aylık %1,5 artmasına karşılık, önceki ay 48,5 olan Satın Alma Yöneticileri Endeksi (Purchasing Manager Index-PMI) Mart ayında 47,3’e geriledi.
Rusya Merkez Bankası’nın “Finans Sektörü ve Araçları Görünümü” raporunda rublenin ihracattaki payının önemli oranda arttığı belirtilen açıklamada, “İhracatta ulusal para biriminin (ruble) payı yıl sonu itibarıyla % 30’u geçerek doların payını yakaladı ve avroyu da önemli oranda geçti.” denildi. İhracatta dolar ve avronun payının toplamda % 50’nın altına indiğine işaret edilen açıklamada, söz konusu durumun Rusya’nın dış ticaretindeki genel yapıyı ve Rus şirketleri için ticarette var olmaya devam eden çeşitli riskleri yansıttığı kaydedildi.
Kaynak: aa.com.tr
Uluslararası piyasalarda “yatırım gurusu” olarak bilinen Mobius Capital’in Kurucusu Mark Mobius, küresel görünümdeki bozulmaya rağmen gelişen piyasa şirketlerinin iyi performans sergilediğini belirterek, yatırım yapmak için Türk şirketlerine bakmaya devam edeceklerini söyledi. Küresel görünümdeki bozulmaya rağmen gelişen piyasa şirketlerinin iyi performans sergilediğini kaydeden Mobius, “Gelişmekte olan pazarlarda çok iyi performans gösteren çok fazla şirket ve ülke var. Hindistan bunun iyi bir örneğidir. Türkiye, Güney Afrika, Brezilya, Vietnam, Tayvan ve benzeri ülkelerdeki şirketler makroekonomik duruma rağmen iyi performans gösteriyor.” diye konuştu. Rusya’nın Ukrayna savaşı nedeniyle yerel para birimleri üzerinden petrol satışı yaparak küresel enerji fiyatlarında düşüşe katkı sağladığını, Türkiye ve Hindistan gibi enerji ithalatı yapan ve gelişen ekonomilerin bu durumdan yararlanacağını ifade eden Mobius, “Bence Türkiye (önümüzdeki dönemde) iyi bir büyüme gösterecektir.” dedi.
Kaynak: trthaber.com
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından Haftalık Para ve Banka İstatistikleri yayımlandı. Buna göre, 7 Nisan itibarıyla Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, 1 milyar 756 milyon dolar azalışla 68 milyar 491 milyon dolara indi. Brüt döviz rezervleri, 31 Mart’ta 70 milyar 247 milyon dolar seviyesinde bulunuyordu. Söz konusu dönemde altın rezervleri ise 436 milyon dolar artarak 52 milyar 176 milyon dolardan 52 milyar 612 milyon dolara çıktı. Böylece Merkez Bankası’nın toplam rezervleri, 7 Nisan haftasında bir önceki haftaya kıyasla 1 milyar 320 milyon dolar azalışla 122 milyar 423 milyon dolardan 121 milyar 103 milyon dolara indi.
Kaynak: trthaber.com
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Şubat ayı Sanayi Üretim Endeksi’ni yayınladı. Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2023 yılı Şubat ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %18,2, imalat sanayi sektörü endeksi %8,2 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %4,5 azaldı. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2023 yılı Şubat ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre %11,2 ve imalat sanayi sektörü endeksi %6,6 azalırken, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %1,4 arttı.
Kaynak: tuik.gov.tr
Yine TÜİK Mart ayı Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım-ÜFE)’ni yayınladı. Tarım-ÜFE’de (2015=100), 2023 yılı Mart ayında bir önceki aya göre %1,79, bir önceki yılın Aralık ayına göre %20,51, bir önceki yılın aynı ayına göre %106,77 ve on iki aylık ortalamalara göre %142,37 artış gerçekleşti. Sektörlerde bir önceki aya göre, tarım ve avcılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde %1,64 artış, ormancılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde %3,96 artış ve balık ve diğer balıkçılık ürünlerinde %6,72 artış gerçekleşti. Ana gruplarda bir önceki aya göre tek yıllık bitkisel ürünlerde %3,51 azalış, çok yıllık bitkisel ürünlerde %4,57 artış ve canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde %7,22 artış gerçekleşti.
Kaynak: tuik.gov.tr
Yayın Komitesi
Prof.Dr.M.Başaran Öztürk (Komite Başkanı)
Prof.Dr.İlhan Küçükkaplan
Dr.Batuğhan Karaer
Doç.Dr.E.Savaş Başcı
Dr.Öğr.Üyesi Gizem Vergili